“SELE KURBAN OLMA; BİLGİLİ VE SAKİN OL!”

Sel ve Taşkınlar,
 
Sel, sürekli yağan yağmur veya eriyen karların etkisiyle taşan su kaynaklarının neden olduğu taşkın olarak tanımlanabilir.

Sel felaketi, ülkemizde ve bölgemizde en fazla gözlenen meteoroloji kaynaklı afetlerin başında gelmektedir. Selin en sık yaşanma nedeni, kuvvetli ve uzun süreli yağışlardır. Günümüzde rastlanılan en yaygın neden ise kuvvetli yağmur fırtınalarında drenaj sistemlerindeki yetersizlikler sonucu ana nehir/dere yataklarının tamamen dolu olması ile meydana gelen taşkınlardır.

Giresun, sel ve su taşkınlarından en çok etkilenmiş şehirlerdendir... Hatırlanırsa, 2007 ve 2009 yıllarının yaz aylarındaki yoğun yağışlardan sonra büyük maddi hasarlara ve can kayıplarına yol açan sel ve taşkın olayları meydana gelmiştir... Geçtiğimiz 22 ağustosta yaşadığımız ve halen yaraları sarılmaya çalışılan, başta en çok etkilenen Dereli ilçemiz olmak üzere Yağlıdere, Espiye, Doğankent ilçelerimizi etkileyen sel ve taşkınlar, ülkemizin son yıllarda yaşadığı en büyük sel afeti olarak kayıtlara geçmiştir.

Her doğa kaynaklı afette olduğu gibi, sel ve taşkınlara karşı hazırlıklı ve eğitimli olmak, bireysel ve toplumsal anlamda bir zorunluluk ve sorumluluktur.
 
Sel ve Taşkınlardan Korunmak İçin,
 
Bireysel Alabileceğimiz Önlemler Şunlardır:
 

• Selden önce "Hazırlıklı Olun."
• Sel uyarılarını radyo, televizyon ve sosyal medyadan takip edin.
• Meteoroloji duyurularını dinleyin veya gerekirse meteorolojiden telefonla bilgi alın.
• Kısa süreli yoğun yağışın ani sele; uzun süreli yağışın nehirlerin ve derelerin taşmasına neden olabileceğini unutmayın.

"Tehlike Yaklaşıyorsa veya Tehlikeye Yakınsanız!.."
 

• Evdeki değerli eşya ve önemli belgeleri yüksek yerlere kaldırın.
• Elektrikli eşyaların fişini çekin, yerde elektrikli eşya bulundurmayın.
• Zarara yol açabilecek ya da zarar görebilecek eşyaları güvenli yerlere kaldırın.
• Su kaynakları kirlenebileceğinden, kapalı kaplarda yeteri kadar su depolayın.
• Suyun evi terk ettiği her yerden içeri de girebileceği unutmayın. Kum torbaları (koruyucu set olabilir) temin edin.
• Selin kullanabileceği ark, hendek, çukur ve vadi gibi yerlerden uzak durun.

Sel sırasında "Güvende olduğunuzdan emin olun!…"
 

• Açık alandaysanız, yüksek yerlere çıkın.
• Asla sel suyu içinde araba kullanmayın, ölümlerin %80’inin araç içinde olduğunu unutmayın.
• Aracınızı selden etkilenmeyecek bir yere çekin.
• Sel suyu, akıntı ya da nehirlerde yürümeye çalışmayın.
• Hızla akan 15-20 cm derinlikteki suyun bir insanı devirebileceğini, 60 cm derinlikteki suyun bir otomobili sürükleyebileceğini unutmayın.
• Çok gerekmedikçe otomobille yolculuğa çıkmayın.
• Ev ya da işyerinizi boşaltmanız gerekiyorsa su, elektrik, doğalgaz vb.lerini kapatın.
• Karanlıktaysanız mum, kibrit, çakmak değil, el feneri kullanın.
• Sel suyu ile temas etmiş bütün gıda malzemelerini atın.

 
Sel Anındaki Doğru Davranış Şekilleri:

• Pencere ve kapılara korumak için taşınabilir engeller yerleştirilebilir.
• Suyla sürüklenen enkazın yönünü kum torbalarıyla değiştirerek, konutunuzdan/işyerinizden uzak tutabilirsiniz.
• Su yatağı ve çukur bölgeleri hemen terk edin.
• Seldeki ölümlerin çoğu sel sularına girilmesinden kaynaklanmaktadır. Suya girmeyin!
• Sel bölgesini hemen terk ederek yüksek ve güvenli yerlere çıkın; ancak yollarda, caddelerde su aniden derinleşeceğinden karşıdan karşıya geçmeyiniz.
• Unutmayın, ayak bileğimize kadar olan sel suyu insanı, dizimize kadar olan sel suları ise otomobilleri sürükleyebilir.
• Devrilen direkler veya düşen, kopan kablolar düşünülerek, yakınlardaki elektrik kaynaklarından uzak durulmalıdır.
• Özellikle geceleri, selin tehlikelerini görmek güçleşeceğinden daha dikkatli olunmalıdır.
• Sel suları ayrıca kanalizasyon ve zehirli kimyasal maddeler içerebilirler. Bir süre şebeke suyu kullanmayın.
• Konutu terk ederken elektrik ve su vanaları kapatılmalıdır.
• Sel sırasında elektrikler kesilebilir. Işığa ihtiyacınız olduğunda pilli veya akülü ışıldak veya el feneri kullanın.
• Evinizdeki küvet ve bidonları şebeke suyunun kirlenme ihtimaline karşı temiz su ile doldurunuz.
• Araçtaysanız ve herhangi bir arıza oluştuysa, araç hemen terk edilerek yüksek bir yere çıkılmalıdır.
• Selden veya taşkından sonra resmi yetkililerin uyarı ve isteklerini dikkate alın, talimatlara uygun.

 
“Sele Karşı Önlem Alın, Güvende Kalın!”

*Bu yazının tamamı için "www.imidb.giresun.edu.tr.sivilsavunma/selvetaskin"
 
Ertuğrul Yalçın
Sivil Savunma Uzmanı
Giresun Üniversitesi